20. Yüzyılın Sıradışı, Büyük Bestekârı Şekip Ayhan Özışık’ı Anıyoruz… S. Zeki Çavdaroğlu

Toplam Okunma: 9119 | En Son Okunma: 29.04.2024 - 06:23 Kategori: Değerlerimiz

1950’li yılların sonlarını yaşayanlar, o yıllarda gerek radyolarda ve gerekse gazinolarda “Belki bir sabah geleceksin / Lâkin vakit geçmiş olacak” isimli Rast makamındaki şarkının dillere nasıl dolanmış olduğunu hatırlayacaklardır. Şarkının sözleri de, bestesi de o günlerde henüz 27 yaşında olan Şekip Ayhan Özışık ( 2 Şubat 1931 - 17 Nisan 1981 ) a aittir ve bu şarkı onun müzik hayatında yaptığı ilk bestedir…

Şaziye ve Raşit Özışık çiftinin evlatları olarak Ankara’ da doğan Özışık, henüz altı yaşında iken, babası ondaki yeteneği keşfetmiş olmalı ki küçük Şekip’ e müzik dersleri aldırmaya başlar. İlkokulu Ankara’ da okur. Sonraki öğrenimini, 1942 yılında geldiği İstanbul’ da Haydarpaşa Lisesi’ ni bitirerek tamamlar. Lise sıralarında iken, kendisi ud öğrenmek isterken, babasının yönlendirmesi ile keman dersleri alır. İlk hocası Selahaddin Bey isimli bir müzisyendir. Daha sonra sazını seçer ve tamamen kendi imkânı ile ud’ a büyük bir hakimiyet kazanır.

O yıllarda aralarında sıkı bir dostluk başlayan Avni Anıl’ ın tavsiyesiyle Üsküdar Musıkî Cemiyeti’ nde Emin Ongan’ ın öğrencisi olur. Musıkîdeki temel bilgilerini ve üslûbunu burada kazanır.

1952- 54 yılları arasında Mamak Muhabere Okulu’ nda yedek subay olarak askerlik görevini yapar.

Avni Anıl’ ın 35. Sanat Yılı sebebiyle, Şekip Bey Üsküdar Musıkî Cemiyeti’ ndeki beraberliklerine ilişkin, Avni Bey’ e ithafen şunları yazacaktır :
“… Çocukluk ve gençlik arkadaşım, san’ at âleminde de muhibbim için söylenecek ne var ki….

… Bir zamanların en sâkin mütekaidler beldesi Selimiye Mahallesi geldi aklıma. Müziğe orada başlayışım, seninle Üsküdar Musıkî Cemiyeti’ ne gidişim, top oynadığımız yangın yerleri, denize beraber gidişlerimiz, bana yüzme öğretmen Çifte Kayalar’ da…Harem vapurunda beraber yolculuklarımız ve sohbetlerimiz. Yaptığın eserleri ilk bana okuman, notalar falan, filân… Neler neler. Ne çabuk geldik ellilere merdiven dayadık…” 1
Askerliğini bitirdikten sonra, bir süre İleri Türk Musıkîsi Konservatuvarı’ na devam eder. Burada da Lâika Karabey’ in derslerinden önemli birikimler kazanır. Artık oldukça başarılı bir müzisyen ve udîdir. Türk Musıkîsi Bestekârları Nota Külliyatı’ nın yayımlanması konusunda önemli çalışmalar yapan Sayın Rahmi Kalaycıoğlu’ nun anlattığına göre :

“Abisi , Şekip Ayhan ve babası Raşit amca üçü beraber bana gelmişlerdi İstanbul’a İstanbul Radyosun’ da ud kadrosuna girmesi için çalıştık Cevdet Çağla’ ya sordum. Rahmi’ cim biraz zor. Güzel çalıyor: ama kadromuz çok dolu dedi. Ankara’ya gönderdik. Ankara’ya gittiği dakika büyük bir bestekar oldu…” 2

Hocaları İzzeddin Ökte ve Tarık Kip’ in teşvik ve referansları ile 1958 yılında girdiği Ankara Radyosu’ nun sınavını kazanarak, burada göreve başlar. Ankara Radyosunda sekiz yıl aralıksız olarak çalıştıktan sonra, 1966 yılından öümüne kadar da İstanbul Radyosu’ nda görev yapar. İstanbul’ a geldikten sonra, gazinolarca aranılan bir udî olacaktır.

Oldukça kısa süren hayatı boyunca yaptığı bestelerden bir çoğu, hem yaşadığı dönemde, hem de vefatından sonra musikîşinaslarca zevkle çalınıp, söylenmekte ve dinlenilmektedir.
Cumhuriyetin kuruluş döneminde Sadettin Kaynak ve Selahaddin Pınar Türk Musıkîsinin özüne dokunmaksızın, besteleriyle nasıl farklı bir tarz getirmişlerse, Şekip Ayhan Özışık da Demokrasimizin emekle döneminde yaptığı şarkılarla musıkimize yeni bir ufuk getirmiştir.
Nasıl ki Sadettin Kaynak’ ın şarkıları denilince solist olarak Safiye Ayla, Selahaddin Pınar’ da Sabite Tur Gülerman akla geliyorsa, Şekip Ayhan şarkılarında ise, hemen Neşe Can hatırlatacaktır. Mesela ülkemiz’de ilk altın plak armağanı, Neşe Can tarafından Grafson plak’ a okunan “İçin için yanıyor” adlı eserine verilecektir..

Buselik/ Güzel olmaya güzelsin, Olsamdı ben semâ, Hicaz/ Bir garip Orhan Veli, Nihavent/ Ömrümün güzel çağı, Tek resim senden kalan, Yüzüme bakıyor çapkın, Rast/ O muydu yanımdan geçen ?, Sûzinâk/ Çapkın seni gidi çapkın isimli şarkıları başta olmak üzere, bir çok şarkısındaki melodik ve ritmik yapı o güne kadar yapılmış şarkılardan bambaşka bir tarz gösterir.

Şarkılarında en çok Nihavent, Bûselik, Muhayyer Kürdî gibi batı müziğinin tonal yapısına uygun makamları kullanmıştır. Bu iki makam dışında Rast, Hüzzam ve Hicaz gibi makamlarlada sevilen şarkılar bestelemiştir. Şarkılarının neredeyse tamamında usul olarak Düyek’ i kullanmış, sadece birkaç şarkısında Semai ve aksak gibi usulleri kullanmıştır.
Şekip Ayhan’ ın şarkıları Yeşilçam filmlerinin Hem fon müziklerinde, hem de şarkıların üstüne kurulan senaryolarda oldukça yoğun bir şekilde kullanılmıştır. Bunun dışında Şekip Bey, birkaç filmin müziklerini bizzat kendisi yapmıştır. Bu filmler :
1963’ de Senaryosunu Bülent Oran’ ın yazdığı, yönetmenliğini Semih Evin’ in yaptığı, başrollerini Turgut Özatay, Gülgün Ok, Ulvi Uraz, Hüseyin Baradan ve Muazzez Arçay’ ın oynadığı “ Menekşe Gözler”,

1964’ de senaryosunu yine Bülent Oran, yönetmenliğini Arşavir Alyanak, başrollerini Ayhan Işık, Hülya Koçyiğit, Sadri Alışık, Hulusi Kentmen ve Şaziye Moral’ın oynadıkları “ Taşralı Kız “,

1965’ de senarist ve yönetmenliğini Nejat Saydam’ ın yaptığı, baş rollerini, Tanju Gürsu, Selda Alkor, Nuri Altınok, Reha Yurdakul’ un oynadığı “ Çiçekçi Kız “ dır.

Aynı yıl, senaryosunu Sadık Şendil ve İhsan İpekçi’ nnin yaptığı, Ertem Eğilmez’ in yönetip, başrolerini Selda Alkor,Kartal Tibet, Ali Şen, Hulusi Kentmen ve Münir Özkul’ un oynadıkları “ Senede Bir Gün “ isimli filmlerin müziğini de yapacaktır.

Senede bir gün o kadar beğenilmiştir ki, aradan sadece altı sene geçtikten sonra, aynı isimle ikinci bir film daha çekilir. Filmin senarist ve yönetmeni yine aynıdır. Ancak, başrollerde bu kere Hülya Koçyiğt, Kartal Tibet, Metin Serezli, Bilal İnci, Kadir Savun ve Münir Özkul vardır. Bu filmin müziklerini de Şekip Ayhan yapar.

Karcığar makamından bestelediği , “ Unutmadım seni ben unutmadım, her zaman kalbimdesin/ Aylar, yıllar geçti, söyle sen nerdesin / Anlaşıldı, sen geri dönülmeyen yerdesin /Unutmadım, unutamadım seni ben, her zaman bendesin “ isimli şarkının hikâyesi oldukça dramatiktir.

Bestekâr - solist Ekrem Güyer’ in 1954 yılında vefatı, eşi Radyo sanatçısı Müzehher Güyer’ in üzerinde uzun yıllar silinmeyecek bir acı ve keder bırakır. Çünkü eşinin sağlığında kendisi için yazıp bestelediği “ Unutturamaz seni hiçbir şey “ isimli şarkısı sonucunda bir aşk evliliği yapmışlar ve bu evlilikten de ileride o da radyo sanatçısı olacak Metin Güyer dünyaya gelmiştir.

Müzehher Hanım yılların silemediği bu acı ile, Ekrem Güyer’ in “Unutturamaz seni hiçbir şey “ şarkısının güftesine bir nazire olarak “ Unutturamaz seni hiçbir şey ” sözleri ile başlayan güftesini yazar. Çantasında gezdirdiği bu güfteyi, Ankara Radyosu’ ndan arkadaşı Şekip Ayhan’ a uzatır ve herhalde bu sözlere uygun müziği onun yapacağına inandığını söyler. Bir süre sonra güfte, karcığar makamında bestelenir, oldukça büyük bir beğeni ile karşılanır , her

fırsatta aynı duygusallıkla seslendirilir , heyecan ve hüzünle dinlenir.
1979 yılında yakalandığı gırtlak kanseri ile iki yıl boğuşur. Londra’ da girdiği ameliyattan sonra, ölümüne kadar konuşma yeteneğini de kaybeder. Nihayet 17 Nisan 1981 günü sabaha karşı Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi’ nde hayata veda eder. Yıllar ne çabuk geçiyor. Her 17 Nisan günü, onu kaybettiğimiz yıllara bir yenisini ekliyor. Bu yılla birlikte artık aramızda olmayışının üzerinden tam 29 sene geçmiş olacak. Ancak şarkıları bestelendiği gündeki tazeliğiyle gönüllerimizde geziniyor.

Kabri nur olsun…

Şekip Ayhan Özışık’ ın Besteleri

Acem Kürdl - Düyek Bir bahar akşamında yine bana dönsen
Acem Kürdl - Düyek Bir gün bana geleceksin yıllardan sonra
Acem Kürdl - Semâî Seni çok seviyorum her zaman seveceğim
Acem Kürdl - Semâî Son verelim gel bu aşka
Buselik - Düyek Geceleyin bir ses böler uykumu
Buselik - Yürük - Semâî Güzel olmaya güzel güzelsin diyemem ki
Buselik - Semâî Olsamdı ben semâ olsandı sen hevâ
Buselik - Yürük Semâî Senindir bu şarkı senindir yeşil gözlüm
Buselik - Sengin Semâî Dalma gönlüm dalma hayâle Hisar
Hicaz - Düyek Açık bırak pencereni örtme perdeni bu gece
Hicaz - Düyek İstanbul’ da Boğaziç’ nde bir garip Orhan Veliyim
Hicaz - Düyek Düşünme öyle derin…
Hicaz - Aksak Ne söylesem nâfile gönül söz dinlemez
Hicaz - Düyek Gönlümde açmadan solan bir gülsün
Hüseyni –Y.Semai Gözlerime bakmasaydın yüreğimi yakmasaydın Hüzzam- Düyek Aylar yıllar geçti yok senden bir haber
Hüzzam- Düyek Kalbimin sahibi sensin orda yalnız sen varsın
Hüzzam - Düyek Menekşe gözlerde hiç vefâ yokmuş
Karciğar - Düyek Çok yazık gençliğim yolunda oldu ziyan
Karciğar - Aksak Senin güzel yüzünü senin şirin sözünü
Karcığar - Düyek Unutmadım seni ben her zaman kalbimdesin
Kürdilihicazkar - Düyek Hani vedâ etmiştin
Kürdilihicazkar - Düyek Sen akşamlar kadar büyülü ve sıcak
Muhayyer Kürdi - Düyek Ah şu yalnızlık gözümde yaşlar
Muhayyer Kürdi - Düyek Bakarım yollarına nerdesin
Muhayyer Kürdi - Düyek İçimizde bir bahar olsun
Muhayyer Kürdi - Düyek İçin için yanıyor yanıyor bu gönlüm
Muhayyer Kürdi - Düyek Neredesin
Muhayyer Kürdi - Düyek O beni bir bahar akşamı terkedip gitti
Muhayyer Kürdi -Düyek Rüzgâr söylüyor şimdi o yerlerde
Muhayyer Kürdi - Semâî Yalnızım bu diyarda
Nihavend - Düyek Aşkımı bilmedin gözyaşım silmedin
Nihavend - Düyek Bahar gelmiş n’eyleyim
Nihavend Durma öyle kederli.
Nihavend - Düyek Ellerim böyle boş boş mu kalacaktı
Nihavend - Düyek Hasretinle aranda ben mekik dokuyorum
Nihavend - Düyek Ne çabuk geçiverdi o eski günlerimiz
Nihavend - Düyek Ne zaman geleceksin bu kaçıncı bahar
Nihavend - Düyek Ömrümün güzel çağı içimdeki bin heves
Nihavend - Düyek Tek resim senden kalan göğsümünüzerinde
Nihavend - Düyek Ufacık tefeciktin yemyeşil gözlerin vardı
Nihavend - Düyek Unut onu gönlüm unut onu sende
Nihavend - Düyek Yine hazan mevsimi geldi
Nihavend Yüzüme bakıyor çapkın
Rast - Düyek Belki bir sabah geleceksin lâkin vakit geçmiş
Rast - Düyek Gülüşün cana yakın pek kaçamak sözlerin
Rast - Düyek İçimde bir yangın var sönmüyor bilir misin
Rast - Düyek O muydu yanımdan geçen
Rast - Düyek Saçların târ ü mâr gözlerinde nem ateşe benzer
Segah - Düyek Ağlar sensiz şu gönlüm için içinderinden
Sûzinâk- Aksak Çapkın seni gidi çapkın seni
Uşşak - Düyek Gün gelir de beni unutursun demiştin
Uşşak - Düyek Unutamam seni ahar

K A Y N A K Ç A :
1 “ 35. Sanat Yılında Avni Anıl “, Anadolu Basımevi, İstanbul, 1979, s.35
2 http://www.turkmusikisikulliyati.com/Basinda_kulliyat.htm
http://ferahnak.wordpress.com/2010/04/12/20-yuzyilin-siradisi-ve-buyuk-bestekari-sekip-ayhan-ozisik/

Hoşgeldiniz