MEB “Devlet Konservatuarları Yönetmeliği” üzerine… Göktan Ay


Toplam Okunma: 6666 | En Son Okunma: 25.04.2024 - 10:46
Kategori: Fikir Yazıları

18.09.2010 tarih ve 27703 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Devlet Konservatuarları Yönetmeliği”nde, konservatuarların tek yönetmelikle değil de, ayrı ayrı olarak ele alınması, bir yanlışın 2010 Türkiye’sinde hala devam ettiği şeklinde algılanmaktadır… Bilindiği gibi konservatuarların orta ve lise bölümleri 8 yıllık kanunla birlikte sürüncemede kalmış, hatta kaçak durumuna düşmüş, ancak daha sonra yönetmelik oluşturularak yeteneğe bağlı bu kurumların –konservatuarların- alt birimlerinin de oluşturulması/olması gerektiği görüşü ağır basmıştı.(*)… Çıkarılan yukarıdaki yönetmelikte Türk müziği ve çalgıları ile ilgili hiçbir kayıt yer almamıştır.

Çünkü, yönetmeliği hazırlayanlar, birleştirici olmak yerine, batı müziği eğitimi veren konservatuarları, Türk müziği eğitimi veren konservatuarlardan ayırmayı (nedense!) uygun görmüşlerdir…

Bu durum, ülkemizdeki ilk Türk müziği DEVLET konservatuarı’nın (İTÜ TMDK) kurulduğu 1975 yılından itibaren hızla azalmaya başlayan Türk-Batı müziği zıtlaşmasının, 2010 yılında yeniden tezahürünü göstermektedir ve üzücüdür…
.
Biz bu yazımızda 18.09.2010 tarih ve 27703 sayılı resmi gazetede yayınlanan YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI DEVLET KONSERVATUVARLARI MÜZİK VE BALE İLKÖĞRETİM OKULU İLE MÜZİK VE SAHNE SANATLARI LİSELERİ YÖNETMELİĞİ ile ilgili görüşlerimizi aktarmak istiyoruz;

Bu yönetmelikle:
 Konservatuarlar müzik ve bale ilköğretim okulları ile müzik ve sahne sanatları liselerinin eğitim-öğretim ve işleyişi ile ilgili usul ve esasları düzenlenmektedir.

Buna göre bu birimlerle ilgili kararları 2547 sayılı kanuna göre oluşturulacak üniversite kurulları verecektir. Ancak, takvim, ders geçme, sınav hakları v.b. işler MEB yönetmeliklerine göre yapılacaktır.

“MADDE 8 – (1) Okullarda Bakanlık Talim ve Terbiye Kurulunca kabul edilen öğretim programları ve haftalık ders çizelgeleri esas alınarak;
 a) Zorunlu veya ortak derslerde ilköğretim ve genel ortaöğretim kurumlarındaki öğretim programları,
 b) Alan dersleri ile yardımcı alan derslerinde konservatuvar kurulunca hazırlanıp konservatuvar yönetim kurulu ve senato kararına bağlanan ve Bakanlıkça onaylanan öğretim programları,uygulanır.”

“MADDE 16 – (1) Zorunlu veya ortak ve seçmeli derslerdeki başarının değerlendirilmesinde;
 a) Müzik ve bale ilköğretim okullarında, Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği,
 b) Müzik ve sahne sanatları liselerinde, 8/12/2004 tarihli ve 25664 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği, hükümleri uygulanır.”

Bu birimlerin açılması için,
“(1) Okullar; üniversite rektörlüklerinin teklifi, Yükseköğretim Kurulunun kararı ve Bakanlığın izni ile açılır.” denilmektedir.

(m) Okul müdürü: Devlet konservatuvarları müzik ve bale ilköğretim okulu ile Devlet konservatuvarları müzik ve sahne sanatları liseleri müdürünü, (2 defa Devlet konservatuvarlarının kullanılmasına ne gerek vardır!)

Müzik ve bale ilköğretim okulunun
o) Öğretim elemanı: Alan, bölüm, dal dersleri ile ilgili olarak 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda belirtilen nitelikleri taşıyan eğitim-öğretim elemanını,

“MADDE 29 – (1) Müzik ve bale ilköğretim okulunun 1, 2, 3, 4 ve 5 inci sınıflarında sınıf öğretmenliği; 6, 7 ve 8 inci sınıflarında branş öğretmenliği, alan dersleri ile yardımcı alan dersleri öğretmenliğinde ise Devlet konservatuvarı öğretim elemanlığı esastır.” maddesi ile MEB derslerini kimin vereceği açıklığa kavuşturulmuştur.

Ancak yönetmelikte geçen “Müzik ve bale ilköğretim okulu” ve “müzik ve sahne sanatları liseleri” nin doğru kullanılıp kullanılmadığına bakmakta yarar vardır.

Bu bölüme önce bir göz atalım;

“Bölüm ve dallar
 MADDE 7 –
(1) Müzik ve bale ilköğretim okulları ile müzik ve sahne sanatları liselerinde müzik ve sahne sanatları olmak üzere iki bölümde eğitim yapılır.
 (2) Bu bölümlerden;
 a) Müzik bölümü: Yaylı çalgılar, üflemeli ve vurmalı çalgılar, piyano ana sanat dallarından oluşur. Bu dallar;
 1) Yaylı çalgılar ana sanat dalı: Keman, viyola, viyolonsel, kontrbas,
 2) Üflemeli ve vurmalı çalgılar ana sanat dalı: Flüt, obua, klarnet, fagot, korno, trompet, trombon, tuba ve vurmalı çalgılar,
 3) Piyano ana sanat dalı: Piyano, arp ve gitar,
 gibi sanat dallarından oluşur.
 b) Sahne sanatları bölümü: Bale ana sanat dalı ve bu dala bağlı bale dansçılığı sanat dalından oluşur.”

(1) Müzik ve bale ilköğretim okulları ile müzik ve sahne sanatları liselerinde “müzik ve sahne sanatları” olmak üzere iki bölümde eğitim yapılır.” cümlesinden ilköğretim ve lisede müzik ve sahne sanatları diye 2 bölüm olacağı anlatılmaktadır.
�
Diğer maddesinde ise “b) Sahne sanatları bölümü: Bale ana sanat dalı ve bu dala bağlı bale dansçılığı sanat dalından oluşur.” denilerek balenin sahne sanatı olduğu iyice pekiştirilmiştir.
�
Ayrıca; çalgıların öğretildiği bölümün adı müzik bölümü değil, “Çalgı Bölümü veya Çalgı eğitimi” bölümüdür. Anasanat dalları da; yaylı çalgılar, nefesli çalgılar, tuşlu çalgılar, vurmalı çalgılar olarak bütün dünyada yapılan/kabul edilen genel sınıflama ve isimlendirmedir. (üflemeli ve vurmalı çalgıların bir sanat dalında gösterilmesi, Piyano ana sanat dalı denilerek; piyano, arp ve de gitarın sanat dalı olarak konulması doğru olmasa gerekir)

Bale, sahne sanatları ise (doğrusu budur) neden ısrarla “müzik ve bale…..” diye yanlış olarak yer verilmiştir?
�
Ayrıca şunu belirtelim ki, konservatuar; müzik (çalgı-kompozisyon, halk oyunları, müzikoloji v.b.) ve sahne sanatları alanında (bale, halk oyunları, tiyatro v.b.) eğitim veren bir kuruluştur. Hepsinde de müzik ağırlıklıdır…Bu yönetmeliğe göre alınacak öğrenciler, bale ve çalgılar üzerine eğitim yapacaklardır. O halde neden “Müzik ve bale….., müzik ve sahne sanatları…” denmiştir.

Yönetmelik içinde önemli bir tenakuzda budur.

O nedenle; Çalgı ve sahne sanatları eğitimi ilköğretim okulu ve lisesi” denilerek terminoloji doğrulanmalıdır…

İşte o zaman bir çok madde yerine oturacaktır….

“İlköğretim okulu müdürü ve lise müdürü

MADDE 27 – (1) Konservatuvarda veya üniversitede kadrolu olarak görev yapan öğretim elemanlarından biri, konservatuvar müdürünün önerisi üzerine rektör tarafından ilköğretim okulu müdürü veya lise müdürü olarak atanır ya da görevlendirilir.
 Bu madde ile “öğretim elemanı” denilerek, Müdürün kadrolu öğretmenlerden atanmayacağının altı çizilmiştir.Ancak, “üniversitede “ denilerek, başka birimlerden de Müdür atanabileceğine imkan tanınmıştır ki, bu, birimlerde genellikle olumsuz karşılanmaktadır.
�
Ancak, “öğretim elemanlarından biri (bir kişi) ilköğretim okulu müdürü veya lise müdürü olarak atanır ya da görevlendirilir.” denilerek bir karmaşıklığa yer verilmiştir.
�
Çünkü, yönetmeliğe göre “ilköğretim okulu müdürü ve lise müdürü” diye iki makama yer verilmiştir. Bir kişi ilköğretim müdürü olursa liseye bakamaz, çünkü yasalara aykırıdır. Ama lise müdürü atanan kişi ilköğretimden de sorumlu olabilir. (birbirine bağlı olduğu ve az sayıda öğrenci alınması nedeniyle çok kalabalık olmadığı için) Burada her halde “iki okula bir müdür” denilmek istenmiş, ancak “ve” yerine “veya” konularak hata yapılmıştır. Bilindiği üzere yönetmeliklerde bir kelimenin, bağlacın, virgülün v.b. önemi vardır.
�
O nedenle “öğretim elemanlarından biri ilköğretim okulu ve lise müdürü” olarak atanır” şeklinde düzeltme yapılmalıdır.
 Zaten yukarıdaki (m) maddesi bizim doğru yorumladığımızı, yönetmelik maddeleri arasında uyumsuzluk oluğunu göstermektedir.

İlköğretim okulu müdür yardımcısı ve lise müdür yardımcısı
 MADDE 28 – (1) Konservatuvarda veya üniversitede kadrolu olarak görev yapan öğretim elemanlarından biri, konservatuvar müdürünün önerisi üzerine rektör tarafından okul müdür yardımcısı olarak atanır ya da görevlendirilir.” denilmiştir.
 Bu madde ile de “öğretim elemanı” denilerek, Müdürü yardımcısının da kadrolu öğretmenlerden atanmayacağının altı çizilmiştir. Ki bize göre ayrı bir eğitim gerektiren 2547 sayılı kanuna göre alınmış öğretim elemanlarının yanında Müdür yardımcısı olarak “ağırlıklı olarak pedagojik formasyon” eğitimi almış “öğretmenler” de görevlendirilebilmelidir.
�
O nedenle, bu madde (Yardımcılar için) “Konservatuarda veya üniversitede kadrolu olarak görev yapan öğretim elemanlarından veya öğretmenlerden biri,…” (üniversitede kadrolu maddesine yine ihtiyatla yaklaşılarak) olarak düzeltilmelidir.
�
Acaba, yönetmelikle belirlenen Konservatuar Müdürü, Okul Müdürü ile Konservatuar Müdür Yardımcısı, Okul Müdür Yardımcısı görevleri/makamları bir karmaşaya yol açar mı? diye de konuya ihtiyatlı yaklaşmayı doğru buluyoruz.

Ayrıca; Yükseköğretim Kurumları Devlet Konservatuarları Müzik ve Bale İlköğretim Okulu ile Müzik ve Sahne Sanatları Liseleri Yönetmeliği” başlığı da “…Çalgı ve sahne sanatları eğitimi ilköğretim okulu ve liseleri yönetmeliği” olarak değiştirilerek bütünlük sağlanmalıdır.

Sonuç olarak;
  Yönetmelik aceleye getirilmiş intibaı vermektedir…(Bu arada yönetmelik aşamalarını ve görev alan uzmanları öğrenmek isteriz.) Ama, yanlıştan dönülmez diye bir kural da yoktur. Yönetmeliğin geri çekilerek bir kez daha uzmanları tarafından değerlendirilmesinde yarar vardır.
�
Yönetmelik, böyle kaldığı sürece yeni sorunların/karmaşaların olması kaçınılmazdır…
�
Genel ve geçerli bir kuraldır; eğitimcilik ayrı, öğretmenlik ayrı, idarecilik ayrı, yönetmelik yazmak; ayrı özellik isteyen işlerdir…

Amacımız iyi işleyen ve sadece sanat üretmeyi hedefleyen sanat kurumlarının Türk müzik/sanat hayatına kazandırılmasıdır.
____________________________________
(*) Ülkemizde sadece İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı’nda** lise eğitimi yapılmaktadır:

(**) “İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Lisans Eğitim ve Öğretim (Son) Yönetmeliği 06.12.2009 tarih ve 27424 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik madde 4 (1/a) da lise devresi İTÜ TMDK Çalgı Bölümü Hazırlayıcı Birim Lise Devresi olarak adlandırılmıştır. Dolayısı ile 2 yönetmelik arasında okul ve hazırlayıcı birim farkı doğmuş, Devlet Konservatuarlarındaki Okul Müdürü yerine İTÜ TMDK’nda Çalgı Bölüm Başkanı, doğal olarak lise devresinden de sorumludur. Böylece, aynı ülkede benzer eğitim veren bu kuruluşlarda yönetmeliklerin bir ve ortak olması sağlanamamıştır. MEB bilerek yada bilmeyerek bu ayrıma zemin hazırlamış gözükmektedir…Konservatuar yönetmeliklerinin Türk-Batı müziği ayrımı yapılmadan, ortak dille/çalışmayla/komisyonla yazılmasında yarar vardır.”




Hoşgeldiniz