Mandolin Üzerine Yıllar Sonra Yazılan…


Toplam Okunma: 4397 | En Son Okunma: 07.05.2024 - 22:02
Kategori: Toplum ve Müzik

Yaşı 40 üzerinde olanlar ilkokul dönemlerinde mandolin çalgısını görmüşler ve müzikle ilgili olanlarının çoğu da mandolin kursuna gitmişlerdir. Çalım stili dikey, yani daha çok ud/lavta çalma yapısına benzeyen mandolin, tremolosuyla da hatıralardadır. İlk derslerde boş tellere pena ile alttan-üstten hızlıca vurularak oluşturulan tremolo teknik çalışmaları, aynı zamanda öğrencinin müzik hayatı açısından başarılan ilk çalgı hakimiyetleridir. Hele Ziya Aydıntan, Saip Egüz’ün okuması kolay kocaman boydaki metodları mandolinin kılıfına bile sığmazdı… Yıllar geçti. Şimdinin “Bir Zamanlar Türkiye” enstantanelerinde bakınız mandolin nasıl anlatılmış. Bize hem ilginç hem de hüzünlü geldi…

“60’larda ve 70’lerde ilkokul çocuklarına çalmaları için zorla dayattırılan bu İtalyan çalgısı, nedense çocuklar tarafından pek sevilmezdi. Okullarda öğretici kurslar dahi açılır, bütün kırtasiyelerde, kapağında çalgı çalan bir kız ve bir erkek çocuğu resmi olan mandolin metod kitapları satılırdı. Aylarca süren bir kurs dönemi sonunda müzik kulakları pek de gelişmemiş, ancak ebeveynlerinin baskısına karşı gelememiş bu yeni yetmeler, okulun salonunda bir de konser verirlerdi.
Repertuarları da, üç ile beş arasında değişen basit okul şarkılarından teşekkül ederdi. Doğru notayı çıkarması oldukça güç ve beceri isteyen, gerili 4 çift telden oluşan, penayla çalınan mandolinlerin bu üçgen penaları, tremolo (seri vuruş) esnasında hep kırılır, görev sağlam olan köşeye devredilir, her üç tarafı da kırılana kadar kullanılırdı. Kurs sona erdiğinde çocuklar tarafından genellikle arkaları çevrilerek darbuka olarak kullanılan (içleri boş olduğundan, vurulduğunda bayağı da güzel de ses çıkaran) ve normal yüzlerinden çalındığında sazla buzuki arası bir ses veren mandolinlerin ses perdeleri de oldukça geniş sayılırdı. 80’lerde okullarda blok flüt modası başgösterince mandolinler de tamamıyla gözden düştüler…”(1)

Acaba o zamanın mandolin eğitimi üzerine kaç araştırma / bitirme çalışması yapılmıştır?

Müzik eğitim tarihimiz boyunca okul çalgısı arayışlarındaki boyutlar hangi uçlara, sonuçlara değin uzanmıştır ve “başarılamamış” bu çalışmaların günümüz toplum hayatındaki yansımaları nelerdir?..
______________________________________
(1)http://haber.mynet.com/detay/foto-analiz/bir-zamanlar-turkiye/555239/20#haber-baslik




Hoşgeldiniz