“La Marseillaise” Bir Marşın Ötesi… Ali Murat Hamarat
Toplam Okunma: 47544 | En Son Okunma: 03.12.2024 - 13:57
Claude Joseph Rouget de Lisle 25 Nisan 1792’de “Chant de guerre pour l’Armée du Rhin(Rhin askerleri için savaş şarkısı)” nı bestelemiş, İhtilalin melodisi kimliğine bürünen ve Marsilya sokaklarında söylenmeye başlanan ezgi 30 Temmuz 1792’de Paris’e girmiş, kısa sürede Fransa’yı sararak, 14 Temmuz 1795’de resmen ülkenin milli marşı olmuştu. Kimi dönemlerde yasaklanan Marseillaise, 1789’dan beri vazgeçilmez konumunda… Liszt’den Berlioz’a, Schumann’dan Wagner’e, Debussy’den Elgar’a birçok bestecinin yapıtlarında irili ufaklı bir şekilde kullanıldı… Bir zamanlar “ötekinin” varoluşunu sembolize eden marş, şimdi “ötekinin varoluşunu kabullenemiyenlerin” sesi oluyor…
La Marseillaise - Bir Marşın Ötesi… Ali Murat Hamarat
4 Aralık 1938’de Fransa, hazırlık maçı için İtalya’daydı. Napoli’de toplanan binlerce taraftar faşist sloganlar atıyordu. O zamanlarda Avrupalıların sahada görmeye alışık olmadığı bir ten rengine sahip Fas asıllı Larbi Ben Barek ya da nâm-ı diğer Abdelkader Larbi Ben M’barek’e ırkçı sataşmalarda bulunulunca, kaptan Etienne Mattler, siyahî arkadaşının yanına gidip Fransız Millî Marşı’nı söylemeye başlıyordu… Savaş kokularının ayyuka çıktığı günlerde, futbol sahaları sivil itaatsizlikle tanışmıştı.
25 Nisan 1792’de Claude Joseph Rouget de Lisle, “Chant de guerre pour l’Armée du Rhin” şarkısını bestelemişti. Marsilya sokaklarında söylenmeye başlanan bu ezgi, kısa sürede Fransa’yı sarmıştı. İhtilalin melodisi 30 Temmuz 1792’de Paris’e girmiş; 14 Temmuz 1795’de resmen ülkenin milli marşı olmuştu. Kimi dönemlerde yasaklanan Marseillaise, 1789’dan beri vazgeçilmez konumunda.
Marş Liszt’den Berlioz’a, Schumann’dan Wagner’e, Debussy’den Elgar’a birçok bestecinin yapıtlarında irili ufaklı bir şekilde kullanılmıştı.
Çaykovski 1812 Uvertürü’nde sözkonusu ezgiyi kendi zamanı Rus Milli Marşı ile birlikte kullanmıştı. Çünkü Fransa ve Rusya’nın savaştığı Borodino Muharebesi sırasında La Marseillaise marşı yasaklıydı. O zamanlar henüz “Boje, Tsarya Hrani(Tanrı Çarı Korusun) bestelenmemişti.
Tanrı Çar’ı koruyamayınca Çaykovski’nin 1812 uvertürü’nde duyulan ESKİ Rus Milli Marşı yeni Sovyet Rejimi tarafından biraz rötuşlanmış; eski Rus Milli Marşı bu eserden çıkarılmıştı.
Serge Gainsbourg tarafından reggae versiyonu da yapılan La Marseillaise yıllardır olduğu gibi bugün de tartışılıyor.
Fransızların Futbol ikonu Cantona’nın:
“Fransız olmak milli marş söylemekle olmuyor. Fransız olmak için önce devrimci olmak, fakir ve yoksulların halinden anlamak gerekiyor” sözü belki de her şeyi anlatıyor.
Bir zamanlar ötekinin varoluşunu sembolize eden marş, şimdi onun varoluşunu kabullenemiyenlerin sesi oluyor… (1)
Fransa Ulusal Marşı (La Marseillaise),
1792 yılında Fransa’nın Avusturya ve Prusya ile savaştığı dönemde, Claude Joseph Rouget de Lisle tarafından Fransa’nın ‘Ren Ordusu’ adına Strasbourg’ta bestelenen ‘La Marseillaise’, 1795 yılında Fransa Ulusal Marşı olarak kabul edildi. Napolyon ve 3. Napolyon tarafından devrimci fikirler içerdiği gerekçesiyle yasaklanan marş, 1879 yılından tekrar ulusal marş ilan edildi.
Fransa Millî Marşı Sözleri :
(Söz ve müzik: Claude-Jozeph Rouget de Lisle. Yazılışı: 1792, Kabulü: 1795)
”Marseillais”
İleri kardeşler vatan için ileri!
Şan şeref günü geldi çattı işte!
Karşımıza geçmiş kanlı sancağını
Tiranlık bir kez daha çekiyor göndere
Nasıl bağırıyor duyuyor musunuz uzaktaki
Alanlarda bölük bölük askerler?
Saflarımıza dayandılar öldürmeye gelmişler.
Kanlarımızı, çocuklarımızı ve bizleri!
Haydi vatandaşlar sıklaştırın safları silahları kapın!
Yürüyün ki şu alçakların kanlarıyla toprağımız sulansın!
Kimin peşindedir bu hükümdarlar
Bu satılmış uşak takımı?
Bu zincirleri kimin için hazırladılar
Kimin içindir acaba bu demirden bukağılar?
Sizin için ey Fransızlar, sizin için tüm bunlar!
Olacak iş midir bu! Hepimiz hınçlı mı hınçlı,
Şimdiden hazırız sıkmışız yumruklarımızı!
Onlar sizi yeniden köle yapmak istiyorlar!
Haydi vatandaşlar sıklaştırın safları silahları kapın!
Yürüyün ki şu alçakların kanlarıyla toprağımız sulansın!
Nasıl olur! Efendisi mi olacakmış
Yurdumuzun bu yabancı lejyonlar?
Ne diyorsun! Paralı askerler mi duracakmış.
Bizim mağrur savaşçıların karşısında?
Aman Tanrım! Boynumuzu yakalamış.
Zincirden farksız eller boyunduruğa vurmuşlar.
Soysuzlaşmış despot beyinler,
Çıka çıka bizim bahtımıza çıkmış.
Haydi vatandaşlar sıklaştırın safları silahları kapın!
Yürüyün ki şu alçakların kanlarıyla toprağımız sulansın!
Tiranlar hainler onun bunun artıkları,
Artık korkudan titremeye başlayın!
Adi suikastçiler çözülsün dizlerinizin bağları!
Yakındır geliyor zamanı hesap sormanın!
And içmiş askerleriz biz yeneceğiz düşmanı!
Bir yiğit düşmeye görsün toprağa bizden,
Doğurur onu toprak ana yeniden,
Koparıp alsın diye sizlerin kafanızı!
Haydi vatandaşlar sıklaştırın safları silâhları kapın!
Yürüyün ki şu alçakların kanlarıyla toprağımız sulansın!
Çarpışın Fransızlar merhameti de esirgemeyin
Göze göz dişe diş, elden bırakmayın civanmertliği,
Yine de silâhların önüne zorla sürüklenen
O zavallıları bağışlayın o masum kurbanları.
Ama o tiranın yanından hiç ayrılmayan
Köpeği ve Bouilles’nin suç ortaklarını,
Bağışlamayın o gözlerini kan bürümüş kaplanları,
Anamızın bağrını parçalamaya can atan!
Haydi vatandaşlar sıklaştırın safları silahları kapın!
Yürüyün ki şu alçakların kanlarıyla toprağımız sulansın!
Gel gir kolumuza kutsal vatan sevgisi,
Götür bizi intikam almaya!
Sevgili özgürlük tutsana elimizi,
Sahip çıksana kendi davana!
Zafere erip dikince bayrağımızı,
Senin koruyucuların buluşana dek burada,
Mezarında bile sokana dek düşmanın kafasına,
Senin zaferini ve bizim şanımızı!
Haydi vatandaşlar sıklaştırın safları silahları kapın!
Yürüyün ki şu alçakların kanlarıyla toprağımız sulansın!
İZLEMEK İçin bkz:
1790 Otantik haliyle Marseillois (Fransa Milli Marşı)
http://www.youtube.com/watch?v=YMi5gDl34NE&feature=related
Edith Piaf “Ça ira”
http://www.youtube.com/watch?v=rauZMrXqRu0&feature=related
Şimdiki (uzun) seslendirim (Türkçesi yukarıda.)
http://www.youtube.com/watch?v=4K1q9Ntcr5g&feature=related
Normal:
http://www.youtube.com/watch?v=BS1hFPS5qWA
____________________________
(1) Ali Murat Hamarat “Bir Marşın Ötesi…” Taraf Gazetesi, 25 Nisan 2011
http://www.taraf.com.tr/ali-murat-hamarat-2/makale-bir-marsin-otesi.htm