Basın Bülteni Hazırlamada Temel Noktalar… Yrd. Doç. Dr. Hakan Ergül(*)


Toplam Okunma: 34783 | En Son Okunma: 07.05.2024 - 22:10
Kategori: Toplum ve Müzik

Dergimizde çoğu zaman müzikbilim bölümleri mezunlarımızın iş olanaklarının kısıtlı olduğunu, iş dünyamızın da müzikbilim mezunlarımızın ne iş yapabileceği konusunda fikri olmadığı gibi konulara değinmiştik. Bu iletişimsizlikte tabii ki müzikbilimcilerimizin de payı büyüktü. Bu sorundan yola çıkarak düzenlenen “Bugün, Toplum ve Müzik” Tartışma zincirinin 5’in konusu “Medya ve Müzikbilim” idi. Bu toplantıda Sn. Hakan Ergül hemen tüm müzikbilim mezunlarımızın eksiği olan bir konuyu eğitici şekilde sundu. Müzik bilim mesleğimiz açısından yepyeni bir ışık olacağına inandığımız sunuyu aktarıyoruz. Öncelikle, konunun mesleğe uyarlamasını yapabilme yetisini kazanmış müzikbilimci adaylarımızın bilgilerine sunuyoruz.(M.D.) …

Basın Bülteni

Temel kavramlar-kurallar
 Basın bülteni nedir? Nasıl hazırlanır?
 Basın bülteninde dil nasıl olmalıdır?
 Farklı yayın organlarına (örn. yazılı basın, televizyon, radyo) gönderilecek basın bültenlerinde nelere dikkat edilmelidir?
 Basın bülteninde görsel öğeler nasıl kullanılır?

Basın bülteni… nedir?
 Basın bülteni
– Son derece etkili ve sık başvurulan halkla ilişkiler araçları arasındadır.
– Temelde belirli bir kitleyi kişi, etkinlik ya da olay hakkında bilgilendirmek için yazılır.
 Nitelikli basın bültenleri haber değeri taşır.
 Bülten yazarlarının medyayla iletişim kurarken habercilerle/gazetecilerle empati kurabilmeleri önemlidir

Basın bülteni hazırlarken…
 Bir bülten metninin ilgili yayın organı tarafından dikkate alınabilmesi için “haber değeri” taşıması gerekir. Bu nedenle bültendeki bilgiler mutlaka;
– Güncel ve özgün olmalıdır (daha önce o konuda yayımlanmış haberlerden farklı bilgiler içermelidir),
– İlginç unsurlar taşımalı ve dikkat çekecek, özenli bir üslupla yazılmalıdır

Basın bülteni yazarken…
 Bir bülten yazarı, her şeyden önce düzenli ve dikkatli bir gazete okuru olmalı. Kullanılan farklı dil ve yöntemleri incelemeli.

 Diğer basın bültenleri arasında sizin bülteniniz öne çıkabilmeli.

 Yaygın yanlış: Farklı yayın kuruluşları… Aynı basın bülteni!

Hangi medya organı?..
 Basın bülteninizin yayımlanma olasılığını yükseltmek için:
– Bültenin gönderileceği gazetenin/televizyonun/radyonun yayıncılık anlayışının çok iyi bilinmesi ve bültenin buna göre hazırlanması gerekir.
– Farklı medya kuruluşlarının kültür-sanat etkinliklerine bakışları ve atfettikleri değerler birbirinden farklıdır.

ÖRNEKLER:
  2008 İstanbul Bienali: Cumhuriyet ve Zaman gazeteleri örneği.

İyi bir basın bülteni, iyi bir haberdir…
 Etkili bir bültenin girişinde mutlaka yanıtlanması gereken sorular, haber metninde de aynıdır:
 5 N, 1 K.

– Kim? (Hangi sanatçı hakkında yazıyorsunuz?)
– Ne? (Hangi konserle/etkinlikle ilgili yazıyorsunuz?)
– Neden? (Konserin/etkinliğin amacı ne?)
– Ne zaman? (Olay/konser/etkinlik ne zaman gerçekleşecek?)
– Nasıl? (Konser/etkinlik nasıl gerçekleşecek?

 Bültenin girişinde bu soruların yanıtlandığı bir özet bulunmalıdır.

Bülten yazımında temel teknikler

 Basın bülteninde en önemli bilgiler bültenin girişinde yer almalıdır. Çünkü…

 Gazetecilik pratiğinin en eski yöntemlerinden biri: Ters piramit…

 Etkili bir bülten için düz piramit yöntemi de yararlı olabilir.

Ters Piramit
En önemli bilgiler girişte yer alır: 5 N, 1 K : Özet
Etkinlik ayrıntıları; sanatçı, eleştirmen ya da izleyicilerden alıntılar vb. : Ayrıntılar

Düz Piramit
Bültenin tamamını okutabilmek için ilginç bir girişi hazırlanır: İlginç ayrıntılarla başlanır :
Bültenin önemli bilgileri sonraki paragraflarda yer alır. : Asıl bilgi

Basın bültenlerinde dil
 Özellikle giriş bölümünde anlaşılmaz, ağdalı, karmaşık ve uzun tümcelerden kaçının.

 Sanatçı, etkinlik ya da kurum adını büyük harflerle yazmayın.

 Karmaşık teknik dil, jargon kullanmaktan kaçının. Kullanma zorunluluğu bulunan yerlerde parantez içerisinde bir ya da birkaç sözcükle açıklayın.

 Basın bültenleri reklam metni değildir. Böyle algılanmasına neden olacak bir dilden sakının

Bir basın bülteninde bulunması gereken temel bilgiler

BAŞLIK
Giriş paragrafı: Haberin özeti; sanatçı, kurum ya da etkinliğin adları, tarihi, ana ayrıntıları
Haberi/etkinliği/konseri önemli kılan bilgiler.
Habere/etkinliğe/konsere ulaşabilmek için gereken ayrıntılar.
Bültenden çıkarılabilecek nitelikte ayrıntılar.
Tarih
Bülteni yazanın adı, İletişim bilgileri

Yapılmaması gerekenler…

 Basın bültenlerinde önemli görülen bilgiler büyük harfle YAZILMAMALIDIR.

 İtalik yazılması önerilerin sözcüklerin altı çizilmemelidir (editörün alanına müdahale).

 10’un üzerindeki sayılar yazıyla değil, rakamla yazılmalıdır.

 Basın bültenlerinde doğrudan bir kişinin sözünden alıntı yapılmadıkça “tırnak işareti” kullanılmaz.

Yapılması gerekenler…
 Bütün bültenlerde mutlaka açık tarih (gün/ay/yıl) bulunmalıdır.
 Bülten birden çok sayfa içeriyorsa, sağ alt köşeye “devam ediyor” ya da “devamı diğer sayfada” yazılmalıdır.
 Ambargo: Bültenin belirtilen tarihten önce basılmaması için getirilen tarih sınırlamasıdır.
 Zorunlu olmadıkça ambargo uygulamasından kaçının.

Basın bülteni türleri…
 Pek çok farklı bülten türü bulunmakla birlikte iki tür öne çıkmaktadır:

– Yayımlanma amacıyla hazırlanan bültenler:
 Haber yapılmaya hazır, temel bilgileri içeren bültenlerdir.

– Bilgilendirme amaçlı basın bültenleri:
 İlgili gazeteciyi ya da editörü bilgilendirmek için hazırlanan, haber olarak basılma amacı gütmeyen kısa bültenlerdir.

Radyo için hazırlanan bültenler-1

 Radyonun dinleyici profili, gazete okurundan oldukça farklıdır.
 Radyoya gönderilen bültenlerde dil, son derece açık olmalı, tümceler kısa ve etkili kurulmalıdır (dinleyici ve spiker açısından).
 Dinleyicinin dikkat süresi kısadır. En önemli bilgiler girişte verilirse, anlaşılmama gibi iletişim sorunlarına neden olabilir.
 Radyo bülteninde dil, konuşma diline yakın olmalıdır.

Radyo için hazırlanan bültenler-2
 Radyo bültenlerinde yayın süresi mutlaka bültenin üzerinde yazılmalıdır.
 Radyo bültenlerinde ideal süre 30-60 saniye arasındadır.
 Radyon bülteni hazırlandıktan sonra bülten yazarı tarafından yüksek sesle okunmalı ve sorunlu, okunması güç sözcükler metinden çıkarılmalıdır.

Televizyon bültenleri…
 Televizyon bültenlerine yazılı metnin yanı sıra, ses, görüntü, müzik öğeleri de eklenmelidir.

 Görsel öğeler slayt, fotoğraf vb. materyaller yerine olabildiğince hareketli görüntülerden oluşmalıdır.

 Televizyon bültenleri profesyonel uzmanlar ve kurgucular tarafından hazırlanmalıdır.

Fotoğraf kullanımı-1
 Basın bültenlerinde fotoğraf, en önemli destekleyici unsurlar arasındadır.

 Fotoğraf-altı yazısı eklenmeli, ilgili editörler bilgilendirilmelidir.

 Fotoğraf-altı yazısında yorumda bulunmaktan kesinlikle kaçınılmalıdır.

Fotoğraf kullanımı-2
 Fotoğraflarda insan öğesi içeren, performans sırasında çekilmiş, hareketli görüntüler tercih edilmeli, durağan, poz verilerek çekilmiş karelerden kaçınılmalıdır.

Fotoğrafların neyle ilgili olduğu, fotoğrafın gönderildiği e-posta’da ya da fotoğrafın arkasına yapıştırılacak bir bilgi notunda belirtilmelidir.(**)

___________________________
(*) Anadolu Üniversitesi, İletişim Bilimleri Fakültesi Dekan Yrd.
(**)Bu sunumun hazırlanması sürecinde değerli meslektaşım Yrd. Doç. Dr. Sevil Uzoğlu Bayçu’nun “Halkla İlişkiler Yazarlığı” kitabından (Anadolu Üniversitesi, Açık Öğretim Fakültesi Yayınları) yararlanılmıştır. Kendisine katkısından ötürü teşekkür ediyorum.

Diğer kaynaklar:
– VandeVrede, L. & B. VandeVrede. (2007). Press Releases are not PR Strategy. VandeVrede Public Relations.

– McIn, C. V. (1992). Writing Effective News Releases. Piccadilly Books.




Hoşgeldiniz