Misafir Sanatçılar… Ayhan Sarı


Toplam Okunma: 4142 | En Son Okunma: 24.04.2024 - 01:39
Kategori: Değerlerimiz, Eleştiri/Kritik, Yazarlarımız: A.Sarı

TRT’de “istisna akitli”, Kültür Turizm Bakanlığı orkestra ve topluluklarında ise “misafir sanatçı” olarak anılan, çalıştığı saatler karşılığı ücretlendirilen ve ellerine 2014 ayında ortalama 1000TL/500$ geçen müzisyenler 1990′lardan bu yana istihdam ediliyorlar. Misafir sanatçı kadroları aslında o konser zincirinde veya konser sezonunda geçici enstruman veya ses ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak Kültür Turizm Bakanı onayıyla istihdam ediliyorlar…

Ücretleri ise Maliye Bakanlığı’ndan değil, Kültür Turizm Bakanlığı bünyesindeki döner sermaye gelirlerinden karşılanıyor ki asıl düğüm burada başlıyor…

Yani -adı üstünde- misafir, yani geçici ve Türkiye genel bütçesinden değil KB’nın elişi, kitap vs satarak elde ettiği gelirlerden maaş alıyorlar.

Geçmişte “kadrolu -sonsuz- geçici görevliler sorunu” vardı ve kadrosu taşra korosunda olup da büyükşehir korosunda 15 yıl geçici görevli olarak çalışan sanatçılar bulunuyordu. Bunlar yüzünden taşra korolarındaki sanatçı sayısı 10′un altına düşmüştü. Sorun ancak 59. Hükümet’in 2005-07 yılları arasında görev yapmış Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç (Bkz.*) tarafından çözülebilmişti. Şimdi benzer bir sorunla daha karşı karşıyayız.

“Misafir sanatçı” olarak yıllarca çalıştırılan, artık “misafir” olmaktan çıkan sanatçılarımızın beklentileri yeni bir sorunu meydana çıkarmıştır. Bu sanatçılarımızın kadro beklentileri haksız değildir. Aralarında 10 yıldır misafir olarak çalışanları bulunmaktadır.

Konunun geldiği boyut, adı üstünde “Misafir” olarak nitelenen sanatçıların isimlerinin aynı, istihdamlarının “yerleşik” olmasından kaynaklanıyor.

Yani yerleşik misafir sanatçılar!..

Bu kadronun amacından saptırılmış olduğu, orkestra md, koro/topluluk şefi veya bakan/bakanlık üst düzey tavsiye/onayıyla gerçekleşen “sürekli misafir sanatçı” kadrosuna dönüştüğü görülmektedir.

Orkestra, koro ve topluluk şefleri -yeni kadro verilmediği için- mecburen “sürekli misafir sanatçı” çalıştırma yöntemine başvurmaktadırlar.

Yaşanmış bir başka örnek de şöyledir: Edirne Devlet Türk Müziği Topluluğu o dönemde(1999) “sonsuz(!) geçici görevliler”e göz yumulması nedeniyle 30 sanatçıdan 8′e düşen/düşürülen kadro sorununu “geçici işçi” kadroları ile aşmaya çalışmış , şef Dr. Ayhan Sarı (1994-2002) önerisiyle tahsis edilen 14 “geçici işçi” kadrosu için açılan sınavda ilk kez 12 sanatçı geçici işçi kadrosunda görev yapmaya başlamış, (konservatuarı dereceyle bitirmiş 2 adayın geçici işçi statüsündeki kadroları -sınavı kazandıkları halde- Edirne’li olmadıkları gerekçesiyle dönemin DSP’li milletvekilleri M. İlimen, Ş. Şimşek ve A.A. Ertürk yönlendirmesiyle dönemin Kültür Bakanı İ. Talay tarafından iptal ettirildiği bilinmektedir.) daha sonra işçi kadrosuna geçirilmişlerdir.

Kültür Turizm Bakanlığı orkestra ve topluluklarına mevcut kadrolu sanatçılar istihdamında yaşanan -bırakın operayı, senfoni orkestrasını; sanatsal konser bile seyretmemiş bazı yerel politikacılar kaynaklı- kangrene dönüşmüş sorunların yanında iktidarın sanat görüşü/tercihi tasarrufuyla yeni kadro tahsis edilmemesi, özel sektörde istihdamlarına ilişkin yasal bir düzenleme de yapılmaması nedeniyle her yıl 300′e yakın nitelikli (niteliksiz hariç) müzik okulu icracı mezununun sigortasız işçiler kervanına katılmasına neden olmaktadır.

Müzik okulu mezunu sigortasız işçiler…
Bu mezunlarımızın sorunları yakın gelecekte önümüze dağ gibi yığılacaktır.
Belki de “konservatuar mezunu gişe memuru, otoparkçı vs vs” dönemini yaşamaya başlayacağız…
Belki de bu kadar müzik okulu/konservatuar mezunu çok yakında meydanlara, parklara çıkanlara katılacaklar.(Bkz.**)

Mezunlarının geçimlerini nasıl karşılayacakları gibi bir tasadan uzak hocaları ise sorunun devamının, artmasının önünü alacak müfredat ve mezunların çalışma alanları gibi hususlarda sonuçlar koymak yerine “elimizden birşey gelmiyor” rahatlığındadırlar…

Konunun çözümü için ana iki noktanın “belli bir sürenin üstünde aynı kurumda misafir sanatçı olarak çalışanların kadro beklentisinin olması” ve sonrasında “ihtiyaç dahilinde geçici çalıştırılacaklar hakkında gerçekçi, sorunsuz bir yönetmelik” olduğu görülüyor.

*   *   * 

Konu sözkonusu sanatçıların kendi kendilerine taktıkları tanımlama ve bu tanımlama altında düzenledikleri “Kadrosuz Taşeron Sanatçılar Konseri” vesilesiyle açıldı.

Üç yıl önce 2011′de aynı hareket İzmir’de İşsizler Orkestrası ile başlatılmış, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu da bu gençlerden oluşan senfonik “İşsizler Orkestrası”nı belediye kadrosuna almıştı. Bkz: http://www.musikidergisi.net/?p=1747  (***)

Şimdi o yukarıda sözünü ettiğimiz “Kadrosuz Taşeron Sanatçılar” yeni bir çıkış yapıyorlar.

Diyorlar ki:

“Geçici işçi vs adı altında çalışan herkesi kadroya geçirdiniz. Biz misafir sanatçı kadrosu altında çalışan müzisyenlere neden kadro vermiyorsunuz?..”

ve devam ediyorlar:

“Uzun yıllardır haftalık veya aylık sözleşmeyle kadrosuz taşeron şekilde çalışan, çalıştıkları kurumlar TÜSAK ile kapatılmaya çalışılan, taşeron işçiler kadroya alınırken yasal düzenlemelerde görmezden gelinen, bir sonraki hafta için hiçbir güvenceleri olmadığından bırakın aile kurmayı, takside bile giremeyen, kurumların sezon tatillerinde gelirleri kesilen genç sanatçıların çalışma şartlarına dikkat çekmek amacıyla, bir konser yapılmaktadır. Konserde bu sanatçıların yaşam durumlarındaki güçlüğü dile getiren bir basın açıklaması olacaktır. Gelin; TÜSAK ile istenen, hedeflenen garantisiz, çalışma koşulları mevsimlik, evlenmek, çocuk sahibi olmak gibi yaşamsal konulara dahi ürkerek yaklaşmak zorunda kalan, geleceği bir idarecinin iki dudağı arasında olan başarılı gençlerin ağzından dinleyin ne durumda olduklarını…”

13 Mayıs 2014
Nazım Hikmet Kültür Evi
Nilüfer - Bursa
_____________________________
Yazı: Misafir Sanatçılar, Ayhan Sarı, musikidergisi.net, 10 Mayıs 2014

(*) Aynı Kültür Turizm Bakanı Atilla Koç 2005 yılında Edirne Devlet Türk Müziği Topluluğu’na müzik okulu mezunu olmayan Gazi Üni. Almanca Böl. mezunu, sağ kulağı %50 duyma özürlü Mehmet Dolgunyürek’i şef vekili olarak atamıştır.
Bkz: http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=174086

(**) Bkz: Ayhan Sarı “Eyvah konservatuardan mezun oluyorum.” http://www.musikidergisi.net/?p=1827

(***) İşsizler Orkestrası haberleri için Bkz:

http://www.musikidergisi.net/?p=1929
http://www.musikidergisi.net/?p=1781




Hoşgeldiniz